ჩეხეთი

ისტორია
1993 წელს ყოფილი ჩეხოსლოვაკია „ხავერდოვანი რევოლუციის“ გზით მშვიდობიანად გაიყო ორ დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ —ჩეხეთის რესპუბლიკად და სლოვაკეთის რესპუბლიკად. 2003 წლამდე ქვეყნის პრეზიდენტი იყო ყოფილი დისიდენტი და დრამატურგი ვაცლავ ჰაველი. 1999 წელს ქვეყანა ნატოში შევიდა, ხოლო 2004 წელს ევროკავშირის სრულუფლებიანი წევრი გახდა. დასავლეთის კრიტიკის ობიექტად დღემდე რჩება ბოშური უმცირესობის საკითხი, რომელთა შორის ძალიან მაღალია სიღარიბისა და უმუშევრობის დონე და დაბალია განათლების დონე.

კულტურა


მუსიკა
მუსიკა ჩეხეთის რესპიბლიკაში უკვე 1 000 წელზე მეტია არსებობს, რომელიც მოდის მე-10 საუკუნის ბოლოდან. ტრადიციური ფოლკლორული მუსიკა ბოჰემიის, მორავიის და სილესიასი ითვლება უმაღლესი კულტურის კლასიკურ მუსიკად. ცნობილი ჩეხი კომპოზიტორები არიან: ადამ მიჩნა, ჟან დისმასი ზელენკა, იოსეფ მისლივეჩეკი, ბედრიხ სმეტანა, ლეოს იანაჩეკი, ანტონინ დვორაკი, იოსეფ სუკი, ბოჰუსლავ მატინუ, ერვინ შულჰოფი და პეტრ ებენი. ყველაზე ცნობილი მუსიკალური ფესტივალია - გაზაფხული პრაღაში, რომელიც 1946 წლიდან მოყოლებული ტარდება.

თეატრი
ჩეხეთის რესპუბლიკის თეატრს მდიდარი ტრადიციები აქვს მოყოლებული შუა საუკუნეებიდან. მე-19 საუკუნეში, ქვეყნის გამოღვიძებისთვის მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა თეატრმა და ასევე შემდგომ პერიოდში, სადაც მე-20 საუკუნეში გახდა მოდერნიზირებული ევრობული თეატრის ნაწილი.

სპორტი

სპორტული ცხოვრება არის ბევრი ჩეხი მცხოვრების ნაწილი, რომელიც ძირითადად ქომაგობაში გამოიხატება. ორი ძირითადი სპორტი არის გამორჩეული ჩეხეთის რესპუბლიკაში -ფეხბურთი და ყინულის ჰოკეი, სადაც ორივე მათგანს ააქვს უმაღლესი და ამავე დროს თანაბარი დასწრება სტადიონებზე, ასევე მედიის ერთნაირი ყურადრება. ჩოგბურთი ასევე დიდი ყურადღების ცენტრშია ჩეხეთის რესპუბლიკაში. ასევე ბევრი სხვა სპორტის სახეობაა ჩეხეთში ნორმალურ დონეზე განვითარებული: კალათბურთი, ფრენბურთი, ხელბურთი. ჩეხეთის ყინულის ჰოკეის ნაკრებმა მოიგო ოქროს მედალი 1998 წლის ზამთრის ოლიმპიადაზე, ასევე ნაკრებმა შეძლო 6 მსოფლიო ჩემპონობის მოგება, მათ შორის 1999-2001 წლებში გადაბმულად.

სპორტი ერთერთ პატრიოტიზმის ნიშანია ჩეხეთში, სადაც ივენთის დაწყებამდე რამდენიმე დღით ან კვირით ადრე ემზადებიან. ივენთებში იგულისხმება: მსოფლიო ჩემპიონატი ყინულის ჰოკეიშო, ოლიმპიური თამაშები ყინულის ჰოკეიში, უეფას ჩემპიონთა თასი, ფიფას მსოფლიო ჩემპიონატი. ყურადღება ძირითადად მაინც გადანაწილებულია ყინულის ჰოკეიზე და ფეხბურთზე, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ნაკრები ფეხბურთში მის მეტოქე გერმანიას ან ჰოლანდიის ნაკრებს ხვდება, ასევე რუსეთის, ფინეთის, შვედეთის, ამერიკის ან კანადის ნაკრებს ხვდება ყინულის ჰოკეიში, ასევე სლოვაკეთის ნაკრებთან ორივე სპორტში. თამაშები კი გერმანიასა და რუსეთს შორის, დამატებით მეტოქეობის ელემენტებს ასევე ისტორიული პოლიტიკური მხარეებითაც ატარებს.

ქართველის სატკივარი

რა მტკივა მე? ჩემი სამშობლო მტკივა. ის მტკივა რაც საქართველოს ნაკლად აწევს.როგორ არ უნდა გეტკინოს როცა შენს თანატოლს დაინახავ და მისგან საკუთარი დედის გინებას გაიგონებ, და რისთვის?! თავისივე სიტყვის დასამტკიცებლად. რით ვარ მე მასზე ნაკლები თუ, დედა საფიცრად მყავს, თუ ჩემს სიტყვას ჩემივე კაცური სიტყვის და ჩემი ქვეყნის ფიცით ვამტკიცებ. ვინ არის დამნაშავე ამაში? ჩვენი მამების თაობა. ჩვენი მამების თაობა რატომ არის ასე? იმიტომ, რომ მათი მამებიც ისევე იქცეოდნენ, როგორც ისინი. ასეა წინაპართა ცოდვებით ვართ შებყრობილი და მე ეს მტკივა.
 მამების და ბაბუების თაობა, რომლებიც ამაყობენ იმ დროით რა დროშიდაც ცხოვრობდნენ. მათ ეამაყებათ რუსის ქალებთან გატარებული დრო და დიდი სიამოვნებით ყვებიან ამას ჩვენთან. ქონდათ საშუალება აეშენებინათ სახლები, ეყიდათ საჭმელი, მოეარათ მთელი საბჭოთა კავშირი, მაგრამ არ ქონდათ ერთი რამ, მათ არ ქონდათ სამშობლო, ისინი უსამშობლო ქართველები იყვნენ. ვის დააკლდა ეს ყველაფერი? ჩვენ დაგვაკლდა ახალგაზრდა თაობას. მათ, რომ თავის დროზე ებრძოლათ თავისუფლებისთვის, ჩვენ უფრო ცოტა ნაბიჯის გადადგმა მოგვიწევდა გამარჯვებისთვის. მაგრამ არა, ჩვენმა ბაბუებმა ჩვენ მამებს გადასცეს ფარ-ხმალი, ჩვენმა მამების თაობამ კი ჩვენ, და რას ვაპირებთ?! ჩვენც იგივე უნდა გავუკეთოთ ჩვენს შვილებს?! მე ამას არ ვაპირებ! მე ვიბრძოლებ სიცოცხლის ბოლომდე და დავტოვებ ისეთ შთამომავლობას, ისეთ ქართველებს, რომლებიც უკეთეს ნაბიჯებს გადადგამენ საქართველოს სასარგებლოდ.
 როგორ შეიძლება არ გეტკინოს დღევანდელი პოლიტიკური ვითარება საქართველოში?! გამოვა ორი კანდიდატი ერთად არევენ განათლებულ და გაუნათლებელ ხალხს ერთმანეთში, შემდეგ გაყოფენ და ერთმანეთს დაუპირისპირებენ. ასეთი საზოგადოება ვერ ამჩნევს როგორი საშინელი სანახავია ეს პროცესი, მე ვამჩნევ იმიტომ, რომ ასეთი სიტუაციიდან შორს ვდგავარ და აქედან კარგად ჩანს ის რაც საქართველოს გარშემო ტრიალობს. მე კი ვერავინ ვერ მამჩნევს, რადგან მე მათთვის ერთი ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, რომელსაც ყველა იქ მყოფისგან განსხვავებული აზრი აქვს.
 მარტო ეს არ იწვევს ტკივილს ჩემში. მე ისიც მტკივა ჩემი თანატოლი, რომ მეუბნება ქართულ სიმღერებს რა გასმენიებსო, თვითონ კი ისეთ სიმღერებს უსმენს რომლის ტექსტშიც ერთ სიტყვასაც ვერ გებულობს. რით იყო ჰამლეტ გონაშვილი მაიკლ ჯეკსონზე ნაკლები? რით იყო თეონა ქუმსიაშვილი უიტლი უიტსონზე ნაკლები? ან რით იყო ალუდა ქეთელაური ფრედი მერკურზე ნაკლები? რით იყვნენ იცით? დაფასებით იყვნენ. მათ მთელი მსოფლიო აფასებდა. ქართველებს კი საქართველოშიც მცირედ უჩნდებოდათ დამფასებლები. ჰამლეტ გონაშვილი  ადამიანი რომელიც სამ ხმაში უნიკალურად მღეროდა, მისი ხორხი დღესაც ინახება. ალუდა ქეთელაური, ადამიანი რომელსაც მთის არწივი უწოდეს და თეონა ქუმსიაშვილი, ადამიანი რომელსაც მთის ბულბული უწოდეს.
 მე ეს ყველაფერი მტკივა, მე ჩემში ყველაზე მეტად საქართველო მეამაყება და კიდევ ის, რომ მაინც მწამს ქართველი ხალხის დაბრუნების.